Emek nedir? Sözlük anlamını hatırlayalım.
“Bir işin yapılması için harcanan beden ve kafa gücü, çalışma.”
Peki, uğruna sevdiğiniz bir iş için emek verdiğinizi ve emeğinizin karşılığını alamadığınız bir olaya maruz kaldınız mı?
Bugün tam da bu durumun içinde olan bir arkadaşımın yaşadığı zorlukları anlatacağım.
Mehmet Onur Kaya, kendisi set emekçisi. Birçok dizi ve sinema projesinde görev aldı. Kendisi Müjdat Gezen Sanat Merkezi Yazarlık bölümünden arkadaşım. Aynı çatı altında ders aldığım yoldaşım. Onur, sesini duyurmak istediğini, zor durumda olduğunu söyledi. Pastel film tarafından; emeğinin karşılığını verilmediğini ve mağdur edildiğini dile getirdi. Onun sesine kulak verdim; şimdi sizlere de neler olduğunu detaylı bir şekilde aktaracağım.
Son dönemde sosyal medyada gündem olan Dilek Taşı dizisini biliyorsunuz. Pastel Film tarafından üretilen Salih Bademci ve Hazal Subaşı’nın başrollerini paylaştığı dizi…
Evet, konumuzun öznesi “Dilek Taşı” dizisi. Onur, bu başarılı dizide 1 ay yönetmen yardımcısı olarak görev aldı. Her hafta ödeme yapılması gerekirken; yapılan bir ödeme olmadı. Özetle; gece-gündüz zor koşullar içerisinde çalıştı fakat emeğinin karşılığını alamadı.
İnsanlar yeri geliyor ailesinden uzak kalıyor, özel hayatı kısıtlanıyor hayatını idam ettirebilmek için saatlerce çalışıyor. Gün sonunda hak ettiğini alamıyor ve düzeni haliyle sarsılıyor. Belki 1 aylık vereceğiniz ücretler büyük yapımlar için ufak meblağlar olabilir fakat kimi insanlar için de hayatını kurtaracak zor gününde yardımcı olabilecek rakamlar oluyor. İşte tam bu noktada anlayış devreye giriyor. Başrol oyuncularının alacakları miktarlarda problem yaşansa ortaya çıkabilecek sorunları herhalde herkes göz önüne getirebilir. İşte aynı özveriyi sette çalışan kameramanından ışıkçısına; temizlik görevlisinden yemek görevlisine de gösterilmeli. Hayatı eşit şartlarda yaşamak gerekiyor. Ayırmadan; adaletli bir şekilde yaşamak… Adalet toplumun gücüdür; dolayısıyla bu gücün zayıflamaması adına her halkaya da gereken özen gösterilmeli diye düşünüyorum. Pastel Film’in de bu detayları dikkate alacağına sonsuz inanıyorum…
Set emekçisi arkadaşım Mehmet Onur Kaya’nın şikâyetlerini içerdiği yazısını bırakıyorum:
EMEKLERİN ÇALINDIĞI DİZİ ‘’ DİLEK TAŞI ‘’
Dilek Taşı, Pastel Film tarafından üretilen ve geniş bir oyuncu kadrosuyla dikkat çeken Türk yapımı tarihi ve dram televizyon dizisidir. Ancak, dizinin öne çıkan özellikleri sadece senaryosu veya güçlü oyuncu kadrosu değil, aynı zamanda set emekçilerinin haklarını alamamasıyla da ilgi çekmektedir. Bu durum, Pastel Film'in yatırımları karşısında emekçilerin haklarının çalınması sorununu yansıtmaktadır.
Dizi, yayına başladığı günden itibaren seyirci tarafından büyük ilgi görmüş, ancak bu ilgi set emekçilerinin yaşadığı sorunları gölgelememelidir. Bir dizi çekildiğinde, ekranda görünen oyuncuların yanı sıra yüzlerce emekçinin de olduğu unutulmamalıdır. Bu durum, Türk dizi izleyicisi için normal gibi görünse de set emekçileri için zorlu bir hayatı beraberinde getirmektedir.
Bu konuyu daha spesifik bir şekilde ele almak önemlidir. Bir televizyon dizisi, haftalık bölümler halinde yayınlanır ve set emekçileri genellikle bölüm yayınlandıktan sonra haftalık olarak anlaştıkları ücreti alır. Örneğin, bir set biriminin son asistanını ele alalım; haftalık 6000 lira anlaşan bu asistanın, ay sonunda eline geçmesi gereken miktar 24.000 lira olmalıdır. Ancak, Pastel Film gibi yapımlarda, bir ayın sonunda bu asistanın eline geçen para 6000 lirayı bile bulmamaktadır.
Daha açıklayıcı bir örnek vermek gerekirse, bir ayı tamamladıktan sonra üzerine bir hafta daha eklenir ve hesabınıza yatan para sadece 6000 liradır. Bu durum, bir yapım firmasının bir dizi çekmek için harcadığı emeğe karşılık, emekçilere adil bir ödeme yapılmadığını gösterir. Bu sorun, sektördeki çalışanların yaşam koşullarını olumsuz yönde etkilerken, Türk televizyon izleyicisi ve yapımcıların hiçbir zaman umurunda olmamıştır…
Hakkım olan parayı alamadım. Bir de üzerine istifaya zorlandım. ‘İstifa etmiyorsan da para mara yok’ dediler. Tez vakitte anlayış ve saygı çerçevesi içinde her şeyin çözüme kavuşmasını temenni ediyorum. Bir umut işte…
SET EMEKÇİSİ
MEHMET ONUR KAYA
