SEYFİ ÇELİKKAYA
(YOZGAT) - Yozgat’ın Kümbet Ovası’nda kuru soğan hasadı devam ediyor. Fiyatların geçen yıla göre çok daha geride olduğunu belirten üreticiler, bu yıl soğanı tarlada 4,5 liradan satamadıklarını söyledi. Aydıncık ilçesi çiftçilerinden İrfan Erkoç, "Sezonun sonunda ya tarlamızı satacağız ya traktörümüzü satacağız. Allah bütün çiftçinin yardımcısı olsun. Verim de yok hava şartlarından dolayı, geçen yılın yarısı" dedi.
Yozgat'ta Aydıncık ilçesinin de yer aldığı Kümbet Ovada her yıl yaklaşık 4 bin 300 dekar alanda soğan üretimi yapılıyor. Kuru soğan hasadının başladığı Kümbet Ovada üreticiler, girdi maliyetlerinin artmasına karşın, fiyatın gerilediğini belirterek, zarar ettiklerini söyledi. İhracatın kapalı olması nedeniyle fiyatların maliyetin de altına düştüğünü aktaran çiftçiler, tarlada 4 liraya sattıkları soğanın marketlerde 17,5 liradan işlem gördüğünü, aradaki farkın kimin cebine gittiğinin araştırılması gerektiğini vurguladılar. Büyük umutlarla başlayan soğan hasadının bu günlerde yerini hüsrana bıraktığına vurgu yapan çiftçiler, maliyetinin altına inen soğan fiyatının yaptıkları masrafı bile karşılamaktan uzak olduğunun altını çizdiler.
"Milyar harcadığımız yerden 500 lira para kazanıyorum"
Aydıncık bölgesi soğan üreticilerinden Yunus Karabulut, "Yetmiyor torbalara gücüm. 4- 5 lira soğan, bu ne ya? Emek veriyoruz bir sürü, bir milyar harcadığımız yerden 500 lira para kazanıyorum. Zarar ediyorum. Elli dönüm soğan ektik, 100- 200 bin harcadık, 100 binini geri alamıyoruz. Soğan da olmadı sıcaktan, vallahi olmadı. Para etmiyor 3 lira, 4 lira. 15 kişi var, her biri 2’şer bine çalışıyor" diye konuştu.
"Geçen yıl 8 liraya veriyorduk, bugün 4,5 liraya alan yok"
Bölge çiftçilerinden İrfan Erkoç da, geçen yıl 8 liraya verdikleri soğanı bu yıl tarlada 4,5 liraya satamadıklarını, zarar ettiklerinin altını çizerek, şunları söyledi:
"Bu gördüğünüz soğan tarlası bin bir emekle bugünlere geliyor. Gübrenin, ilacın, her türlü girdinin, çuvalın, işçinin maliyeti yüzde 300 arttı, biz bu malı geçen yıl 8 liraya veriyorduk, bugün 4,5 liraya alan yok. Sayın Maliye Bakanına sesleniyorum; çiftçinin ürünüyle enflasyonu düşürmeye kalkmasın. Sayın Tarım Bakanına sesleniyorum; bir çiftçiyi dinlesin. Bir makamından kalksın, gitsin, bir dinlesinler. Danışmanlarını göndersinler iç açıcı bir durum. Biz İsrail değiliz, Gazze değiliz. Bu bizim halimiz ne? Döküldük. Açlıkla karşıya geleceğiz. İnanın bak yükledik gidiyor, biz hiçbir şey istemiyoruz. Allah razı olsun bu yükleyen işçilerden de. Bunların yevmiyesi çıksın, toplayan, çuvala dolduranın yevmiyesi çıksın gerisi elektrik parası bütün girdileri saymıyoruz, onların hepsi bize. Sezonun sonunda ya tarlamızı satacağız ya traktörümüzü satacağız. Allah bütün çiftçinin yardımcısı olsun. Verim de yok hava şartlarından dolayı, geçen yılın yarısı. 61 yaşındayım son yılların en sıcak mevsimini geçirdik. Ondan dolayı verim de alamadık, ürünlerimiz gelişmedi. Hem ürün dörtte bire düştü, hem fiyat dörtte bire düştü. 200 dönüm patates, 200 dönüm soğan ekliyorum. Çiftçiyi birazcık düşünsünler. İhracat kapılarını açtık diyorlar, ihracatçılar da diyor ki; belge istiyorlar, açtık diyorlar, çiftçiyi kandırıyorlar. Sınıra çıkartmak için bize belgeyi vermiyorlar diyorlar. Biz bilmiyoruz, açsınlar bunu. Kim yiyecek bu kadar malı? Bize ne dediler? Saksılarınıza ekin dediler, saksılarınıza. Biz satacağız, ihracat rekorları kıracağız dediler. Ektik, biz vatandaş ektik de vatana ihanet mi yaptı? Yazıktır, günahtır, buna baksınlar."
"Çiftçinin hakkını kim yiyor?”
Tarlada 4,5 liraya alıcı bulamadıkları soğanın marketlerde 17,5 liraya satıldığını aktaran İrfan Erkoç, "Burası Yozgat'ın Aydıncık ilçesi, burada soğan tarlada 4 lira. 40 kilometre ileride Sorgun ilçemiz var, dün oradaydım. Özellikle manava girdim, sordum, 17,5 lira. Bu aradaki parayı kim yiyor, bu çiftçinin hakkını kim yiyor? Yiyenlere zehir zıkkım olsun. Bunu araştırsınlar" diyerek, tepkisini dile getirdi.