SEYFİ ÇELİKKAYA
(YOZGAT) - Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi akademisyenleri ve öğrencileri uygulamalı eğitimle tarla bitkileri, sebze, meyve, süs bitkilerinin farklı çeşitlerini yetiştirip, sonuçları çiftçilerle paylaşıyor. Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Aysen Koç, "Yozgat'ın 14 ilçesini gezdik, bahçe bitkileri özelinde meyve ağaçları, sebze tohumlarını topladık. Bahçe bitkilerinde öne çıkan genetipleri çoğaltarak genetik kaynak parselimizi aldık. Genetik kaynaklarımızı koruma altına almak için böyle bir çalışma yürüttük” dedi.
Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma alanlarında bölgeye uygun bitki adaptasyonu üzerinde çalışmalar yapılıyor. Tespiti uygulamalı olarak yapılan çeşitler çiftçilere önerilip, fideleri de çoğaltılarak verilerek, Yozgat ekolojisine uygun doğru çeşitlere yönlendiriliyor. Öğrenciler, eğitim dönemleri içerisinde 4 bölgede kurulu yaklaşık 3 bin dönümlük uygulama bahçelerinde domates, biber, salatalık, çilek, elma, armut, kiraz, ahududu, böğürtlen, vişne, ceviz, goji berry, süs bitkileri, arpa, buğday, mercimek, nohut, asma çubuğu gibi tarımsal ürünlerin ekimden hasadına kadar her türlü işlemi gerçekleştiriyor.
“Toprak şartlarına uygun amaçlar üzerine aşılıyoruz her türümüzü”
Yozgat ekolojisinin meyveciliğe de çok uygun olduğunu, bölgeye uygun çeşitleri belirlemeye çalıştıklarını kaydeden Doç. Dr. Koç, şöyle konuştu:
“Şu an içerisinde bulunduğumuz bahçe Gedikhasanlı Bilal Şahin Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi. Burası 110 dönümlük bir alan ve ağırlıklı olarak bahçe bitkilerinin uygulama ve araştırma çalışmaları yürütülüyor. Bir diğer alanımız kampüs altı dediğimiz alan, 40 dönümlük bir alan ve Topçu da bir alanımız var, o da yaklaşık 30 dönümlük bir alan. Biz buralarda zirai faaliyetlerimizi, araştırmalarımızı, öğrencilerimizle yaptığımız çalışmaların uygulamalarını birebir yaptırarak, kendilerine derslerde ki uygulamaları yaptırtıyoruz. Şu an içinde bulunduğumuz bahçe 2011-2012 yılından itibaren kurulmaya başlandı. Vişnelerimiz 2017 yılında dikildi, Kütahya vişnesi, maksimum 14 anacına aşılı. Toprak şartlarına uygun anaçlar üzerine aşılıyoruz her türümüzü, elmalarımızı olsun, armut, kiraz, diğer parsellerimizde bulunan meyve türlerimiz. Dikimimizden budamamıza kadar, hasadımıza kadar öğrencilerimizi eğer dönemler içerisinde burada olduğu takdirde her bir aşamasında bahçemize getiriyoruz. Çocuklar sadece teorik değil laboratuvar olsun, uygulama alanları olsun, her konuda yetiştiricilik üzerine bilgileri uygulama yaparak, kendileri de birebir öğreniyorlar.
“Yozgat'ın 14 ilçesini gezdik, bahçe bitkileri özelinde meyve ağaçları, sebze tohumlarını topladık”
Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Aysen Koç, Yozgat’ta bulunan atadan kalma çeşitleri bulup, genetiklerini araştırarak, uygun olanları değerlendirmeye çalıştıklarını vurgulayarak, şöyle dedi:
“Bahçemizde türleri ve çeşitleri seçerken özellikle Yozgat ekolojisine uygun olanları seçmeye çalışıyoruz. Kirazda 8 çeşit, armutta 4 çeşit, elmada 8 çeşit, vişnede tek çeşit, Kütahya vişnemiz var. Ve bunlar içerisinde çeşitlere baktığımızda armudu örnek verebilirim; daha önce etruşka çeşidini bilmiyorduk ama Yozgat koşullarında en güzel sonucu veren çeşit etruşka çeşidi oldu. Bunu gelen üreticilerimize de tavsiye ediyoruz. Burada biz özellikle farklı türlere yer vermek istiyoruz. Yozgat ekolojisi, meyveciliğe de uygun bir ekoloji. Üzümsü meyveler yetiştiriyoruz, böğürtlen, ahududu, aynı zamanda kuşburnuyla ilgili yapılan çalışmalarımız var. Doğadan, Yozgat'ta 14 ilçeden topladık. Genetik kaynakları toparlamak amacıyla yaptığımız çalışmalarda pek çok köyümüzde yerel çeşitlerin olduğunu gördük. Bu yerel çeşitleri takibini yaparak Yozgat teknolojisinde yetişen, uzun yıllar burada kalan ve yaşamını sürdüren çeşitler, meyve vermeye devam eden çeşitler olduğunu gördük. Özellikle karadutla ilgili yapılan çalışmalarımız var. Yozgat Ziraat Fakültesi olarak bayram öncesinde kiraz hasadımızı tamamladık. Şu an hasatta vişnedeyiz. Vişneler tamamlandıktan sonra armutlar başlayacak, devamında elmalar hasada girecek. Burada bir fiil hem araştırma hem uygulama çalışmalarımızı yürütmekteyiz.
Bu ürünler tarımsal araştırma ve uygulama merkezi döner sermayesi üzerinden satışa sunuluyor. Tüm üniversite personeli bunu satış noktasından satın alabiliyorlar. Genetik kaynakların toplanması amacıyla üniversitemizin yaptığı proje kapsamında Yozgat'ın 14 ilçesini gezdik, bahçe bitkileri özelinde meyve ağaçları, sebze tohumlarını topladık. Bahçe bitkilerinde öne çıkan genetipleri çoğaltarak genetik kaynak parselimizi aldık. Burada kendilerini kaybetmemek, ‘yol geçti ya da herhangi bir sebeple kesildi’ şeklinde bunlar kayboluyor. Bunu engellemek için genetik kaynaklarımızı koruma altına almak için böyle bir çalışma yürüttük.”
