Sevdiklerimizi hayattayken mutlu etmeli, vakit varken çiçekler açmalı dilimizde, tam zamanındayken aşkı yaşamalı, vakit varsa ilerletmeli yaşanan saniyeleri, tomurcuk kıvamındaki sevgiyi taç yapraklı güllere dönüştürüp ümit ile beslemeli, vakit varken gerçekleştirmek gerek her hayalimizi.
“Vakit varken tomurcukları topla” kimin sözü?
- Neden ölüyorsun anne?
- Sıram geldi... “Ah hayır! Sakın korkma bir tanem, ölüm de hayatın bir parçası. Vakit varken tomurcukları topla… Zaman hâlâ uçup gidiyor ve bugün gülümseyen bu çiçek yarın ölüyor olabilir!”
Okuyucuya kısacık bir açıklamayla bilgi aktarımı yapayım: Robert Herrick tarafından yazılan ''To the Virgins, to Make Much of Time'' şiirini anımsatır bu sözler. İngilizce dilden çevrilmiştir. "Bakirelere, Zamandan Çok Yararlanmak" şeklinde Türkçe çeviriye geçmiştir. İngiliz ‘Cavalier şairi’ Robert Herrick'in 1648 tarihli bir şiiridir. Şiir, "günü yakala" anlamına gelen Latince “carpe diem” türündedir.
Carpe Diem… Çoğu yerde bu kalıp ifadeyi duymuşsunuzdur. An’ı yaşamaktan, günü yakalamaktan, her saniyenin değerini bilmekten bahseder Carpe diem. Tomurcukları vaktinde toplamak da bu tamlamayla eş değer olmuştur.
“Ne radyo, ne sinema, ne de televizyon bilirdim. Kitap okuma zevkinden de mahrumdum. Çünkü okuma yazmam yoktu, henüz okula gitmiyordum.
Ben bir masal delisiydim. Anneme ısrar ederdim bana masal anlatsın diye. Genellikle işi başından aşkın olurdu. Hem de tüm masallarını ezberlemiştim artık. Sınırlı sayıda masal biliyordu annem. Bu nedenle hep aynı masalları anlatırdı. …”
(“HAYAT SEVİNCE GÜZEL” - ÖMER SEVİNÇGÜL kitabı. “ben bir masal delisiydim” başlıklı eser. Syf: 48.)
Sinema, radyo, televizyon, spor, sanat, kitap, karşılıklı muhabbet, birbirimiz için edilen güze dualar ve dilekler olmadıktan sonra insanoğlu yaşayan bir ölüden farksızdır. Masallardır, destanlardır enerjimizi ayakta tutan. İnsanın her yaşta bir masalı ve oyuncağı olmalı, masal tadında mutlu son ile noktalamalı fani ömrünü. Küçükler ve yetişkinler için hep bir masal yazılmalı, okunmalı, seslendirilmeli. Carpe Diem’in bize anlatmak istediği de bu felsefedir.
CARPE DİEM! :
Latince kökenli olan “Carpe Diem” kalıbına, yaklaşık olarak milattan 23 yıl önce ilk kez, Latin edebiyatının büyük ozanlarından Horatius bir dizesinde yer vermiştir. Günümüzde bir popüler kültür ürünü hâline gelen bu ifade, "anı yaşa" ya da "günü yakala" anlamlarına gelmektedir. Ölü Ozanlar Derneği isimli filmi ve aynı addaki kitabı merak ederseniz hem filmde hem de kitapta bu kalıp cümleye rastlarsınız. (Kaynak: Google arama motoru, internet sözlüğü)
“Ölü Ozanlar Derneği” filmi :
- Carpe Diem kelimesi Latince kökenlidir.
- Carpe Diem, Latin edebiyatının ünlü ozanı Horatius'un bir dizesinde geçen “Gününü gün et, zamanın tadını çıkar, günü yakala, anı yaşa, günü yaşa” anlamındaki bir özdeyiştir.
- Bu sözün çok geçtiği ‘Ölü Ozanlar Derneği’ filminde: "Sadece bir tane hayatınız var ve şimdi yapmayacaksınız da ölünce mi yapacaksınız?" ifadeleri ile anın değerinin bilinip ona göre hareket edilmesi gerektiği anlatılıyor.
Filmler ve kitaplar, kütüphaneler, sözlük gibi insanlar bizlere çok bilgi aşılar. Doğru zamanda doğru bilgiye ulaşmak, doğru insanları dosdoğru ortamda yakalamak tomurcuk mevsimi gibidir. Budama zamanındaki gül, hasat vakti gelen fındık misali açmayı bekler ‘fındık tadındaki gül kokulu öyküler’. Vakit varken tomurcukları toplamalı, günün keyfini tastamam yaşamalı.
ELİF YAVAŞ
TARİH = 15 Ağustos 2023 – Salı, (Yaz Mevsiminin Sonuncu Ayının Ortası)