Ancak bu yüksek rakama rağmen, iki ülke arasında barış görüşmeleri bir türlü sonuçlanamıyor. Son uluslararası barış planı ise Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy tarafından reddedildi. Peki, Zelenskiy neden barış istemiyor?
Rusya-Ukrayna savaşı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat 2022 sabahında duyurduğu "özel operasyon" ile başladı. Rus ordusu, Ukrayna topraklarına girdi ve her iki tarafın cephe hattına cephanelik yığmasıyla bu süreçte iki buçuk yıl geride kaldı.
Savaşı durdurmak için Türkiye, taraflarla yoğun ilişkiler kurarak arabulucu olmak istedi. Bu yaz başında ateşkese yaklaşılmışken, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşmek amacıyla Kiev'e sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Johnson, bu ziyarette "Başkan Zelenskiy'e savaşın denklemini değiştirebilecek askeri eğitim programı önerdim" dedi. Bu adım, savaşın daha da uzayacağının habercisi oldu. Ardından ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerden Ukrayna'ya yapılan silah ve mühimmat destek paketleri, Moskova tarafından "Batı, Ukrayna savaşını kızıştırıyor" şeklinde tepkilere neden oldu.
TÜRKİYE ARABULUCUK ÇALIŞMALARINA DEVAM EDİYOR
Türkiye, arabuluculuk çabalarına devam ediyor. Son olarak, BM zirvesi için ABD'de bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zelenskiy ile görüştü ve Türkiye'nin adil ve kalıcı bir barış için arabuluculuk dahil her türlü kolaylaştırıcı adımı atmaya hazır olduğunu belirtti. Ayrıca, Moskova'yı ziyaret eden TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş da "Biz Türkiye olarak, Rusya-Ukrayna arasındaki gerilimde adil ve kalıcı bir barış sağlamak için elimizden gelen her türlü arabuluculuğu yapmaya çalışıyoruz" dedi.
BREZİLYA VE ÇİN'DEN DE BİR ATEŞKES PLANI
Aynı tarihte, Brezilya ve Çin'in Ukrayna-Rusya arasında ateşkes sağlamak amacıyla bir barış planı hazırladığı bildirildi. Planın, birkaç gün içinde Küresel Güney'deki 20 ülkeye sunulması bekleniyor. Özellikle Meksika, Suudi Arabistan, Güney Afrika ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin bu plana destek vermesi gündemde. Bu girişim, uluslararası alanda barış çabalarının çeşitliliğini ve bu iki ülkenin rolünü pekiştiriyor.
Ancak 24 Eylül'de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, BM Genel Kurulu'ndaki konuşmasında, Ukrayna barış formülüne alternatif arayan ülkelerin Vladimir Putin ile işbirliği yaptığını vurguladı. Bu ülkelerin başında Çin ve Brezilya'nın bulunduğunu belirten Zelenskiy, barış görüşmelerini daha başlamadan sonlandırmış oldu. Bu durum, uluslararası barış çabalarının karmaşıklığını artırırken, Zelenskiy'nin tutumunun arka planında stratejik kaygılar yattığını gösteriyor.
ZELENSKİY BARIŞ YERİNE DAHA FAZLA SAVAŞ MI İSTİYOR?
Ukrayna lideri Zelenskiy, ateşkes ve arabuluculuk girişimlerini kendi "Zafer Planı" uğruna reddediyor. Planıyla ilgili detaylara girmeyi istemeyen Zelenskiy, bunun dört aşamalı olduğunu ve Rusya'ya yönelik Kursk'a sınır ötesi bir operasyonla başladığını ifade etti. Ayrıca, planın başarısının "Biden'a bağlı" olduğunu ve ABD'nin bu planın gereksinimlerini Ukrayna'ya verip vermemesinin belirleyici olacağını vurguladı. Bu durum, Türkiye'nin arabulucu olmaya çalıştığı yaz başındaki ateşkes görüşmelerinden çekilmesinin arka planında hem İngiltere'nin hem de ABD'nin etkisinin olduğunu gösteriyor. Zelenskiy'nin bu tutumu, savaşı daha da uzatabilecek bir strateji olarak değerlendiriliyor.
ABD VE İNGİLTERE'NİN ASIL PLANI NE?
ABD ve İngiltere, bu süreçte Rusya'nın saldırganlığını gerekçe göstererek NATO içindeki dayanışmayı artırmayı ve kendilerine burada öncü bir rol biçmeyi amaçlıyor. Washington ve Londra, Rusya'nın Ukrayna'yı kontrol altına alması durumunda, kendi stratejik çıkarlarının tehlikeye girebileceğini değerlendiriyor. Bu nedenle, iki ülke, savaşın uzamasını ve Ukrayna'nın ateşkes olmaksızın direniş göstermesini destekleyerek Rusya'nın zayıflamasını hedefliyor. Böylece, uzun vadede Rusya'nın güç kaybetmesi ve bölgedeki etkisinin azalması amaçlanıyor.
HAYALLER SUYA MI DÜŞECEK?
Zelenskiy, son ABD ziyaretinde mevcut başkan ve yardımcısıyla görüşerek 8 milyar dolarlık yeni bir askeri yardım paketi almayı başardı. Ancak Cumhuriyetçi aday Donald Trump ile yaptığı görüşmede aralarındaki görüş farklılıkları açığa çıktı. Ukrayna’ya sürekli askeri yardım yapılmasına karşı olan Trump, görüşmede Zelenskiy’e "Çok iyi bir ilişkimiz var ve bildiğiniz gibi Başkan Putin'le de çok iyi bir ilişkim var" dedi. Bu sözler ortamı gerginleştirirken, Zelenskiy hemen araya girerek "Benimle ilişkilerinizin daha iyi olacağını umuyorum" dedi. Trump, bu durumda Zelenskiy'nin de bir sorumluluğu olduğunu belirterek, "Olanlarda senin de sorumluluğun var" dedi.
Bu görüşme, ABD’de bir başkan değişikliği olması durumunda Zelenskiy’nin reddettiği barış planlarına razı olmak zorunda kalabileceği yönünde yorumlandı. Türkiye ve Çin-Brezilya'nın ateşkes planları savaşı sonlandırmayı hedeflerken, Zelenskiy'nin Zafer Planı daha fazla çatışmayı ve bunun için ABD’den daha fazla askeri destek talep ediyor. Bu durum, Ukrayna'nın geleceği açısından belirsizlik yaratıyor.
