Türkiye’de birçok kentte toz taşınımı nedeniyle görüş mesafesinde düşme ve hava kalitesinde azalma yaşanıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Sürekli İzleme Merkezi bünyesindeki Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı verilerine göre, ülkenin farklı noktalarında toz taşınımı nedeniyle atmosferin hava kalitesini etkileyen partikül madde oranlarında artış görüldü.
Dünya Sağlık Örgütü’nün metreküp başına 50 mikrogram olarak belirlediği partikül madde sınır değeri, çok sayıda kentte iyi değerlerden 50-100 mikrogram aralığındaki orta değerlere çıktı.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, kum ve toz taşınımına atmosferik olayların yol açtığını söyledi.
Kum ve toz fırtınalarının kuvvetli yüzey rüzgarlarıyla büyük tutardaki tozun havaya taşınması sonucu oluştuğunu kaydeden Türkeş, Türkiye ve çevresini Kuzey Afrika’daki Sahra Çölü ile Ortadoğu ve Arabistan Yarımadası’nın etkilediğini dile getirdi.
1-2 GÜN BOYUNCA ETKİLİ OLACAK
Türkeş, şu bilgileri verdi:
“Bu bölgeler üstünde oluşan orta enlem ve alçak basınç sistemlerinin oluşturduğu fırtınalar, güneyli sıcak havayla birlikte toz taşınımına neden oluyor. Şu anda hem alçak seviyede hem de kısmen orta seviyede bulutlarla birlikte Balkanlar ve Batı Anadolu üstüne toz taşınımı söz konusu. Bu hem kuru toz birikimi şeklinde hem de yağış olması durumunda yağışla birlikte yeryüzüne iniyor. Etkisini 24 saat içinde kısmen kaybedecek ama Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu’da Suriye sınırında etkisi 1-2 gün daha olacak gibi duruyor.”
Çöl tozunun bugün etkili olmaya başladığı İzmir’de ise görüş mesafesinin düştüğü görüldü.
Kentteki hava kalitesinde de azalma meydana geldi.
Tekirdağ ve Muğla'da da benzer manzaralar yaşandı. Bu kentlerde de görüş mesafesi düştü, hava kalitesi azaldı.
ANTALYA'NIN ÜSTÜNÜ TOZ TABAKASI KAPLADI
Meteoroloji 4. Bölge Müdürlüğü'nün uyarısının ardından Antalya'da yaşanan toz taşınımı, hayatı olumsuz etkiledi. Kuzey Afrika üzerinden gelen toz tabakası kentin üstünü kapladı.
Görüş mesafesi düştü, kentin silüetini oluşturan Beydağları görünmez hale geldi.Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre, Türkiye genelinde toz taşınımının en yüksek olduğu şehir olan Kilis'i, Antalya takip etti.
YAKIN GELECEKTE DAHA DA ARTACAK
Prof. Dr. Murat Türkeş, son yıllarda Ortadoğu ve Güneybatı Asya’da iklim değişikliğinin etkisiyle kum ve toz fırtınalarının sayısında ve sıklığında artış gözlemlediklerine dikkat çekti.
Bu durumun toz taşınımının da sıklığını artırdığına işaret eden Türkeş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bizim geçmişte yaptığımız çalışma özellikle kısmen Kuzey Afrika'da ama asıl olarak Orta Doğu'da, Suudi Arabistan'da ve Güney Batı Asya'da kum-toz fırtınalarının sayısında bir artış olduğunu gösteriyordu. Küresel ısınmanın, kuraklığın sıklık, şiddet ve süresinin artmasıyla birlikte gelecekte Türkiye’nin batı ve güney bölgelerinin toz taşınımından daha fazla etkilenebileceği beklenebilir.”
