Gazze’de ateşkes sürecinde arabuluculuk rolünü sürdüren Mısır’la birlikte Katar ve ABD, ortak bildirisinde, İsrail ve Filistinli Hamas hareketine 14-15 Ağustos tarihlerinde ateşkes görüşmelerine yeniden başlamaları çağrısında bulundu.
Mısır Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan resmi açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdulfettah Es-Sisi Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanan ortak bildiride, üç liderin Gazze Şeridi’nde ateşkes ve İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin olası anlaşmanın parametrelerini özetleyen nihai bir teklif sunmaya hazır oldukları vurgulandı.
Açıklamada, "Her iki tarafa da kalan tüm boşlukları doldurmak ve yeni bir gecikme olmaksızın anlaşmayı uygulamaya başlamak üzere 14 veya 15 Ağustos'ta Doha yada Kahire'de görüşmelere acilen yeniden başlamaları çağrısında bulunduk” ifadelerine yer verildi.
ABD, Mısır ve Katar'ın ortak açıklamasında şunlar kaydedildi:
Gazze halkı ve rehinelerin aileleriyle birlikte uzun süredir yaşadığı çileye derhal bir sınır getirmenin zamanı geldi artık. Ateşkese varma, rehineler ile alıkonulanların salıverileceği bir anlaşmanın zamanı da geldi. Daha fazla zaman kaybı yaşanmaması gerektiği gibi taraflardan herhangi birinin de geciktirmelere yol açacak bahaneleri olmamalı. Rehineleri salıverme, ateşkesi başlatma ve bu anlaşmayı hayata geçirme zamanı geldi.
Halihazırda masada önerilen çerçeve anlaşması için ekiplerle birlikte aylarca çaba sarf edildiği vurgulanan açıklamada, şu anda artık bahsi geçenin çerçeve anlaşmasını hayata geçirmenin detaylarını belirlemek olduğu ifade edildi.
Açıklamada, çerçeve anlaşmasının ABD Başkanı Biden'ın 31 Mayıs'ta açıkladığı önerilere dayandığına işaret edildi.
Tüm tarafların beklentilerini karşılayacak şekilde geriye kalan boşlukları doldurma ihtiyacının olduğu, arabulucu ülkeler olarak yapmaya hazır bulunduklarına dikkati çekilen açıklamada, İsrail ile Hamas gelecek hafta çarşamba ve perşembe günü Kahire veya Doha'da geriye kalan boşlukları doldurmaya davet edildi.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun ofisi tarafından yapılan açıklamada, ABD, Katar ve Mısır tarafından önerildiği üzere 15 Ağustos'ta yapılacak ve yeri daha sonra belirlenecek olan Gazze müzakerelerine heyet gönderileceği belirtildi.
Öneri uzun süredir masada
ABD Başkanı Biden, 31 Mayıs'ta İsrail'in 3 aşamadan oluşan yeni bir ateşkes önerisi sunduğunu açıklamıştı.
Biden, bu önerinin İsrail'e ait olduğunu söylese de İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, "belirlenen hedefler" gerçekleşinceye kadar Gazze’deki saldırılarına devam edeceklerini belirtmişti.
Netanyahu, 3 Haziran'da Meclis Dış İlişkiler ve Savunma Komitesinde yaptığı konuşmada, İsrail'in önerdiği ile Biden'ın sunduğu teklif arasında bazı boşlukların olduğunu öne sürmüştü.
İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda en az 16 bin 314’ü çocuk, 10 bin 980’i kadın olmak üzere 39 bin 699 Filistinli öldü, 91 bin 722 kişi yaralandı.
Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail'in 7 Ekim'de Gazze Şeridi'ne başlattığı saldırıların durdurulması için taraflar arasında uzun süredir müzakereler devam ediyor.
İsrail basınındaki haberlere göre, güvenlik teşkilatı ve müzakereleri yürüten istihbarat teşkilatları anlaşma yapılması yönünde görüş bildirmişti.
Buna karşın Başbakan Benyamin Netanyahu'nun, hükümetindeki aşırı sağcı koalisyon ortaklarının baskısı karşısında anlaşmaya yanaşmadığı ifade edilmişti.
Esir takası müzakerelerinde ilerleme kaydedildiği belirtilirken Netanyahu, İsrail'in Mısır-Gazze sınır hattı Philadelphia Koridoru isimli bölgeyi kontrol edeceği, Gazze'de yerinden edilmiş Filistinlilerin kuzeye dönerken denetleneceği gibi maddeleri yeni ön şartlar olarak açıklamıştı.
Basına yansıyan haberlere göre, İsrail'in anlaşmaya getirdiği yeni şartlar arasında, esir takası mutabakatı sırasında İsrail askerlerinin Gazze Şeridi'nde kalmaya devam etmesi yer alıyor.
Metinde ayrıca Gazze'yi ikiye ayıran Netzarim Koridoru'nda da İsrail askerlerinin kontrolünün ardından Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine geçişine izin verilmesi şartı da bulunuyor.
Taraflar arasında esir takası mutabakatı için planlanan ikinci ve üçüncü safhalara geçişte yaşanabilecek anlaşmazlık veya uygulamada başarısızlık yaşanması halinde İsrail ordusunun Gazze'deki saldırılarına yeniden başlaması için uluslararası garanti talep ediliyor.
İsrail ayrıca anlaşma imzalanmadan önce Gazze'deki canlı İsrailli esirlerin listesini istiyor.