İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin 2013-2023 yıllarını kapsayan “Gaziantep İş Cinayetleri Raporu” bugün yayınlandı. Raporda, “2013 yılında 29 işçi, 2014 yılında 29 işçi, 2015 yılında 33 işçi, 2016 yılında 34 işçi, 2017 yılında 34 işçi, 2018 yılında 50 işçi, 2019 yılında 49 işçi, 2020 yılında 58 işçi, 2021 yılında 55 işçi, 2022 yılında 41 işçi ve 2023 yılının ilk yedi ayında 15 işçi olmak üzere; 2013 yılından bugüne Gaziantep’te ‘en az’ 427 işçi 'iş cinayetleri'nde hayatını kaybetti” denildi.
İSİG Meclisi'nin son 10 yılda Gaziantep’te yaşanan iş cinayetlerine ilişkin “Gaziantep İş Cinayetleri Raporu” bugün yayınlandı. İSİG internet sitesinde yayınlanan açıklamada, Gaziantep’in ekonomik, sosyal, siyasal, demografik ve coğrafi açılardan Türkiye’nin en önemli sanayi merkezlerinden biri olduğu belirtildi. 2022 yılında başta tekstil, halı, hububat ve bakliyat, kimyevi maddeler, kuru meyve, elektrik ve elektronik, çelik olmak üzere birçok sektördeki ihracat rakamının 10 milyar 523 milyon dolara ulaştığı belirtilen açıklamada, “Bu rakam, Uluslararası Para Fonu’nun 2021 yılı verilerine göre Kosova, Karadağ, Somali, Moritanya, Kırgızistan, Tacikistan ve Cibuti'nin aralarında bulunduğu 68 ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasından daha fazladır” denildi.
Gaziantep’in Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından “Anadolu’ya rol model” olarak gösterildiğine değinilen açıklamada, “Üretim ve ihracat temposunun düşmemesi için işçi sınıfı mücadelesi kontrol ve baskı altına alınmak istenmektedir. Kentte hüküm süren, aşırı ve yoğun çalışmayı dayatan, hak arama mücadelesini sekteye uğratan, işbirlikçi sendikacılık anlayışını yerleştiren despotik emek rejimi sayesinde övünülen ihracat rakamları ve kar marjları mümkün olmaktadır” ifadelerine yer verildi. Raporun devamında şu değerlendirmelere yer verildi:
“İNŞAAT VE TARIMDAKİ İŞÇİ ÖLÜMLERİ İLK İKİ SIRADADIR”
“Yüzde 85’ini ulusal basından; yüzde 15’ini ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla, 2013 yılında 29 işçi, 2014 yılında 29 işçi, 2015 yılında 33 işçi, 2016 yılında 34 işçi, 2017 yılında 34 işçi, 2018 yılında 50 işçi, 2019 yılında 49 işçi, 2020 yılında 58 işçi, 2021 yılında 55 işçi, 2022 yılında 41 işçi ve 2023 yılının ilk yedi ayında 15 işçi olmak üzere; 2013 yılından bugüne Gaziantep’te ‘en az’ 427 işçi ‘iş cinayetleri’nde hayatını kaybetti.
Gaziantep’te iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 92 işçi; Tarım Orman işkolunda 77 emekçi (45 işçi ve 22 çiftçi); Tekstil, Deri işkolunda 49 işçi; Taşımacılık işkolunda 47 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 34 emekçi; Metal işkolunda 27 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 26 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 22 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 12 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 7 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 6 işçi; Enerji işkolunda 6 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 5 işçi; Madencilik işkolunda 3 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 3 işçi; Basın, Gazetecilik işkolunda 2 işçi; Banka, Finans, Sigorta İşkolunda 2 işçi, İletişim işkolunda 1 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 1 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 5 işçi hayatını kaybetti.
İşkollarına baktığımızda inşaat ve tarımdaki işçi ölümleri ilk iki sırada taşımacılıktaki işçi ölümleri dördüncü sıradadır. Ancak tekstil işçileri ve göçmen işçi ölümlerinin fazla olması ile Türkiye genelinden ayrışmaktadır:
-Başpınar’daki Organize Sanayi Bölgeleri’nde tam bir patron keyfiyeti sürmekte, patronlar karlarına kar katarken işçiler sefalet koşullarında ve sağlık-güvenlik önlemleri olmadan çalışmaktadır. Bunun sonucu olarak tekstil işçi ölümleri yüzde 12 oranla Türkiye ortalamasının 4-5 katıdır.
-Gaziantep’te tespit edebildiğimiz kadarıyla son on yılda 50’si Suriyeli olmak üzere 51 göçmen işçi hayatını kaybetmiştir. Göçmen işçi ölüm oranı yüzde 12 ile Türkiye ortalamasının iki katıdır. Suriyeliler inşaat, tekstil, tarım, metal, gıda gibi sektörlerde ucuz işgücü olarak istihdam edilmektedir.
“ÖLÜM NEDENLERİNE BAKTIĞIMIZDA SERVİS KAZALARI, EZİLME VE GÖÇÜKLER İLE YÜKSEKTEN DÜŞMELER İLK ÜÇ SIRADADIR”
Gaziantep’te iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Trafik, Servis Kazası nedeniyle 102 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 70 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 57 işçi; Covid-19 nedeniyle 38 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 31 işçi; Şiddet nedeniyle 29 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 23 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 22 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 18 işçi; İntihar nedeniyle 12 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 10 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 3 işçi; diğer nedenlerden dolayı 12 işçi hayatını kaybetti.
Ölüm nedenlerine baktığımızda servis kazaları, ezilme ve göçükler ile yüksekten düşmeler ilk üç sıradadır. Ancak Covid-19, patlama ve yanma ile işyerlerinde şiddet nedenli işçi ölümleri Türkiye ortalamasının üzerindedir:
-Sağlık emekçilerinin yanı sıra tüm işçiler salgın döneminde önlem alınmadan ölesiye çalıştırıldı. Tekstil işçileri, büro çalışanları, güvenlik görevlileri vd. bunun sonucu olarak en az 38 arkadaşımız Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
-Kentte işyerlerinde şiddet vakaları ile çok sık karşılaşılıyor. Sağlıkta şiddetin simge ismi Dr. Ersin Arslan 17 Nisan 2012’de çalıştığı hastanede bıçaklanarak öldürülmüştü. Daha geçen hafta sonu Özel Bayındır Hastanesi’nde Dr. Asadullah Begoğlu darp edilerek yoğun bakıma kaldırıldı. Diğer yandan başta göçmenler olmak üzere işçilerden haraç almaya çalışan çeteler tarafından öldürülen işçiler var.
-Başta metal olmak üzere tekstil, gıda ve kimya atölyelerinde alınmayan önlemler nedeniyle meydana gelen patlamalar sonucu en az 31 arkadaşımız hayatını kaybetti.
“20 KADIN İŞÇİ VE 407 ERKEK İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ”
Gaziantep’te iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 20 kadın işçi ve 407 erkek işçi hayatını kaybetti. Kadın işçi ölümleri Türkiye ortalamasına göre daha az.
Gaziantep’te iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 18 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 21 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 96 işçi, 30-49 yaş arası 177 işçi, 50-64 yaş arası 82 işçi, 65 yaş ve üstü 13 işçi, yaşını bilmediğimiz 20 işçi hayatını kaybetti.
“ÇOCUK İŞÇİ ÖLÜMLERİ TÜRKİYE ORTALAMASININ İKİ KATI”
Yaş gruplarına baktığımızda çocuk işçi ölümleri Türkiye ortalamasının iki katı. Çocuklar tarım ve inşaat başta olmak üzere metal, tekstil, gıda ve ağaç işkollarında çalışıyorlar. Yine 30 yaş altı işçi ölümlerine baktığımızda tüm ölümlerin üçte biri olduğunu görüyoruz. Göçmen işçilerin de etkisiyle Gaziantep’te genç bir işçi sınıfı olduğunu belirtmeliyiz.
“GAZİANTEP’TE İŞ CİNAYETLERİNDE ÖLENLERİN YÜZDE 1,4’Ü SENDİKALI İŞÇİ, YÜZDE 98,6’SI SENDİKASIZ”
Gaziantep’te iş cinayetlerinde ölenlerin 6’sı (yüzde 1,4) sendikalı işçi, 421’i ise (yüzde 98,6) sendikasız. Bu noktada iki hususun altını çizmek gerekiyor. Bu tablo gösteriyor ki kentteki işçiler örgütsüz. Sendikalaşma oranı çok düşük, güvencesiz çalıştırma ve patron keyfiyeti işyerlerinde hakim durumda. Diğer yandan örgütlü sendikalarda da işbirlikçi sendikacılık hakim durumda. Kentteki işçi sorunlarının çözümü için bir şey yapmayan işbirlikçi sendikalar kendi üyelerinin taleplerine bile kulak tıkamakta. Bu noktada işçi sınıfının fiili ve meşru mücadele hattında güncel sorunlarını örgütleyen ve tarihsel olarak da sınıf mücadelesi çizgisinde olan sendikaları desteklemek çok önemli.
176 ölüm Şehitkamil’de; 98 ölüm Şahinbey’de; 57 ölüm Nizip’te; 31 ölüm Nurdağı’nda; 28 ölüm İslahiye’de; 17 ölüm Oğuzeli’de; 10 ölüm Araban’da; 8 ölüm Yavuzeli’de; 2 ölüm Karkamış’ta meydana geldi.
Bu tabloya baktığımızda özellikle tekstil, metal, gıda, ağaç başta olmak üzere sanayinin, yine lojistiğin merkezinin Şehitkamil olduğunu görmekteyiz. Diğer bir merkez de Şahinbey. Bu iki ilçede ayrıca inşaat başta olmak üzere belediye ve hizmet sektöründeki ölümler de yoğun. Diğer ilçelerde sırasıyla sanayinin azaldığını tarım işkolundaki ölümlerin arttığını görmekteyiz.
2013-2023 / Gaziantep’te iş cinayetlerinde hayatını kaybeden 427 işçiyi saygıyla anıyoruz.
İsmail Aksoy, Muharrem Dursun, Salih Eroğlu, Osman Efe, İsmail Gemci, Mehmet Alakırık, Nahsan Bulut, Hakan Bozkurt, Ahmet Şehitoğlu, Mahmut Kılıç, Şeref Zor, Lütfiye Şabulak, Ferit Türkkan, Nadiya Berkel, Ökkeş Gögebakan, Sıtkı Özbilge, Halil Bağiy, Ali Koç, Ahmet Sefer Bakar, Mahmut Coşkun, Harun Karafak, Kadir Karafak, Ramazan Bezgin, Lütfü Çalakan, Emrah Özboya, Serdar Tufan, Kenan Kaya, Muhammed Ashour, Hasan Ahmad Asaad, Halil Kılıçoğlu, Galip Avşar, Mustafa Baydemir, İbrahim Yurdabakan, Veysel Teymur, Yavuz Taşdemir, Raid Hasan, Şahap Kaplan, İsmail Sağlam, Tayfun Mercan, Hasan Karakan, Hüseyin Kılıç, Ali Saltık, Ayhan Taşatan, Kadriye Güngör, Seyfettin Sur, Mustafa ., Ekrem Çağlayan, Ahmet Ağaç, Yusuf Karahan, İdris Kayna, Adem Bademoğlu, Garip Unat, Mehmet Başer, Mustafa Çalışkan, Ömer Ceylan, Cuma Kılıç, Ahmed Melli, Mehmet Öztürk, Ziyep Kalit, Mehmet Katılmış, Fuat Taşdelen, Muhittin Avci, Şahin Demir, Halil Alınmış, Hüsniye Alınmış, Muhammed Hasan, Hacı Çevik, Abdülkadir Atıcı, Salih Solmaz, Abdullah Solmaz, Cemil Yılmaz, Ali Osman İvedi, Memik Altunbaş, Sabri Türkoğlu, Mehmet Çulcu, Ömer Çetin, Mustafa Aybak, Necati Mortaş, Galip Çiçek, Samet Mercan, Fahri Ağca, Ahmet Ahmed, Yusuf Yağmur, Hüseyin Karakoyun, Ahmet Bayrakoğlu, Ali Ören, Husem Yusuf, Ahmet D., Kutman Doğan, Mehmet Akıncı, Nedim Aygün, İbrahim Çapa, Latif Demir, Halil Öztürk, Mehmet Kızılbent, Ayşe Alpak, Mervan Aslan, Ali Öztürk, Şevket Aksüt, Muhammet Kasım, Ahmet Şıho, Ahmet Bekro, Orhan Kurtoğlu, Şaban ., Salih Kaya, Ali Solmaz, Mustafa Akfırat, Halit Kılıç, Ramazan Dönmez, Şehmuz Polat, Mikail Cengiz, Şahin Aytaç, Fatih Keleş, Ramazan Sevinç, Osman Güvercinoğlu, Mustafa Çelik, Halil Kılıçoğlu, Deniz Keklikçi, Ferhat Ali, Hasan Tirit, Ala Zuru, Hacı İbrahim Ayaz, Cengiz Uçar, Cengiz Kaplan, Ahmet Kaya, Sinan Ç., İbrahim Halil Korkmaz, İbrahim Ortakaya, Salih Karayılan, Bozan Karanfil, Halil Tapar, Suat Öncebe, Remzi Yılmaz, Ali İhsan Çeliktaş, Ökkeş Yanar, Habib Geçer, Servet Kaplan, İsrafil Sarı, Mahmut Birlik, Samet Barış Aydın, Muhammed Osman, Ahmet Yıkıcı, Selahattin Şimşek, Ekrem Demirbaş, Abdurrahman Halaf, Osman Avcı, Enver Türk, Hasan Kiraz, Bekir Çınar, Engin Doğan, Hasan Çoban, Kasım Özdemir, Abdullah Ahmed, Salih Ekinci, Fikret Bilici, İlknur Bedir, Oğuzhan Kılınç, İhsan Karabıyık, Ahmet Keskin, Hakan Sağlam, Nazlı Ünal, Süleyman Polat, Ali Bayık, Uğur Güneş, Mustafa Altunbaş, Fatma Mılla, Hüseyin Deniz, Sariye Diker, Murat Demirel, İbrahim Şahin, Ali Bor, Hanifi Özdemir, Recep Aslan, Serkan Öztürk, Ahmet Salih, Mahmut Maruf, Hamza Nasır, Hasan Bozgeyik, Mehmet Türkmen, Mehmet Ören, Abdulcelil Koşar, Ahmet Turan, Mustafa T., Uğur Dönmez, Mustafa Üstün, Osman Dal, Mehmet Koroğlu, Coşkun Yıldız, Zekeriya Abdullah, Halil Taşçı, Ali Kaygın, Mehmet Çetinkaya, Mehmet Yatmaz, Yusuf Kaya, Berat Taş, Betül Altıntaş, Mehmet Cemal Akkulu, Velican Özcoşkun, Mehmet Şekeroğlu, Ömer Perçin, İsmail Değirmenci, Mustafa Akbay, Uğur Akkuş, Mustafa Ali Kelebek, Meryem Çam, Yılmaz Güneş, Enes Alramo, Halil İbrahim Demir, Burhan Özdemir, Mustafa Çoban, Vedat Öksüz, Saadet Harmancı, Korkut Küçükcan, İbrahim Şen, Mahmut Özbal, Mahmut Koyuncu, Recep Kurt, Mehmet Durmuş, Ahmet Çakallı, İhsan Yeter, Cuma Damlar, Hasan Avcı, Ahmet Taş, İsmail Ceylan, Mehmet Ali Kubat, Kazım Vural, Nafi Dişli, Ömer Koçak, Necati Er, Murat Güraras, Servet Açık, Celal Eraslan, Hüseyin Bülbül, Mehmet Güngör, Osman Yenidoğan, Ömer Balaban, Eyüp Dal, Tevfik Fukra Erikli, Mustafa Mustafa, Mustafa Bulut, Mehmet Mazıbaş, Mehmet Nergiz, Ferhat Taş, Mahmut Kızılkaya, Bekir Taşkın, Asiye Torun, Ahmet Özel, Murat Budak, Eyüp Elmas, Bahadır Hazar, Yusuf Çelik, Saib Erdoğan, Mustafa Yanardağ, Mehmet Genç, Mehmet Karaca, M.G., Savaş Yılmaz, Serdar Sucu, Süleyman Tahmazoğlu, Mustafa Örgüç, Cuma Kara, Özkan Avsal, Mesut Aydemir, Bekir Doğan, Ali Kiraz, Yunus Taputanış, Ahmet Temir, Enver Özçoban, Hüseyin Süyür, Adem Doğan, Hüseyin Eryılmaz, Erhan Taşar, Hamza Çökükoğlu, Vakkas Topal, Velid El Eşkar, Celal Söğüt, Hamza Sarıkaya, Ramazan Güngör, Metin Aslan, Ahmet Kaya, Erol Erat, Hamit Yılmaz, Abdurrahim Cuma, Mahmut Muhammed, Ali Alemu, İsmail İlhan, Ayşegül Öğüt, Monna Rai, Kemal Budak, Ertan Özcan, Mustafa Çabuk, Mahmud El Sati, Hüseyin Yılmaz, Recep Sağlam, Kadir Uçar, Şahin B., Muhammed Alpaslan, T.Y., M.K., Muhammed Düver, Mehmet Ali Beşaltı, Abd Hamudi, Ramazan Gürcününoğlu, Mehmet Kavgacı, Orhan Dönmez, Uğur Kartal, Rıza Alper, Mustafa Bekirmustafaoğlu, Abdullah Korkmaz, Kemal Kırmızı, Merve Kaçmış, Hüseyin Turan, Mahmod Shabek, Oktar Dolaşır, Ali Rıza Sandıklı, Adem Tancan, Vedat Erdoğan, Salim Karaman, Muhammed Kaddur, Bostan Eser, Salih Bulut, Mustafa D., Bekir Kurt, İbrahim Hakkı Büyükbeşe, Mehmet Murat Sepin, Abdülhamit Gür, Mehmet Deniz, Mikail Mercan, Mecit Muhammed Madal, Emcet El Şvavbi, Emat Eldin, Mahmut Ağdemir, Mehmet Emir, Yaşar Karahan, Mahir Çöt, Hasan Kaya, Mustafa Yavuz, Mansur Hösük, Ökkeş Can, Yıldıray Özyurt, Mehmet Yatmaz, Mustafa Çelik, Osman Duman, Mustafa Emino, Abdullah Şahin, Şerif Korkmaz, İlyas Kök, Soner Terlemez, Fatih Yılmaz, Sameddin Çiftçi, Gazi Sarı, Emrah Yurtaçan, Ali Çiftçi, A.E., Yusuf Kılıç, Müslüm Yıldırım, İsmail Öztürk, Ömer Tarık Ç., Ercan Şeker, Reşat Aday, Hayri Özkeçeci, Ziyed Ağcı, Sakine Kılıç, Hasan Özyıldız, Mehmet Çinpolat, Mustafa Kesiktaş, Ercan Kılıç, Abdullah ., Ali Taşar, Abdullah Yüzbaşı, Remzi Mutafoğlu, Mehmet Kaplan, Arif Küçük, Arif Güngördü, Abdülkadir Gül, Umut Yakup Tanrıöver, Muhammed Abdulkadir Esen, Halil Özden, Abdullah Kütük, Tuba Uzdilli, Mehmet Bozkurt, Mehmet Polat, Ahmet Polat, Hamza Dülükoğlu, Şükrü Erkut, Bilal Aybar, Semih Musso, Enes Furkan Tutar, Eymen Ahmed, Ali Özkan Açar, Ömer Saydan, Yakup Çelik, Bekir Özdemir, Muhammet Şiveybe, Kemal Çelebi, Bozan Cengiz, Mustafa Bozkurt, Bilal Ömer Farac, Yaşar Üstündağ, Nuri Üstünel, Özkan Tüzün, Mustafa Elbaş, Mehmet Ali Kurtoğlu, Muhammet Cabran, Mehmet Gül, Şahin Salman, Ayşe Yıldız, Hacer Karaca, Emin Üzer, İsmail Özdemir, Mehmet Apalak, Maaruf Bozkan, Mahmut Türkmen, Mehmet Dağdelen, Umut Koç, Mert Köseoğlu, Abdulsamet Ceylan, Mustafa Özkaya, Abdurrezzak Kahya, Abdurrahman El Şeyh, Abdullah Neccar ve ismini öğrenemediğimiz altı işçi.”