İnşaat Mühendisleri Odası: Konut Üretimi Halkın İhtiyacına Göre Planlanmalı

“ÜLKEMİZ CİDDİ BİR BARINMA KRİZİYLE KARŞI KARŞIYADIR” Ülkemiz ciddi bir barınma kriziyle karşı karşıyadır. Her geçen gün yoksullaşan yurttaşlarımız için bırakalım ev sahibi olmayı, oturdukları evlerin kirasını karşılamak bile güç hale gelmiştir. Avrupa`da konut fiyatlarının en çok arttığı ülke konumunda olan Türkiye`de, Merkez Bankası’nın Mart 2021-Mart 2022 arasını kapsayan verilerine göre konut fiyatları yıllık yüzde 110 artmıştır. Kamu arsalarının satılması yoluyla, bu arsalar üzerinde inşa edilmiş kaçak yapıların ne kadarının faydalandırılacağı bilinmiyor ancak ne kamu arsası satışıyla ne de konut kredisi gibi finansal araçlarla halkın barınma sorununa çözüm bulmak mümkündür. “YILLIK SATILAN KONUT SAYISI HANE HALKI ARTIŞINI AŞMASINA RAĞMEN KENDİ EVİNDE OTURANLARIN ORANI YILLARDIR AZALMA EĞİLİMİNDEDİR” TÜİK`e göre Türkiye`de her yıl 1,5 milyon civarı konut satılmaktadır. Bu sayı hane halkı sayısının artışından fazladır. Yıllık satılan konut sayısı hane halkı artışını aşmasına rağmen kendi evinde oturanların oranı yıllardır azalma eğilimindedir. 2002 – 2020 yılları arası kiracı sayısı yüzde 10 artarken, ev sahipliği oranı yüzde 13 azalmıştır. Demek ki konut vardır ve satılmaktadır ancak dar gelirli yurttaşlar için değildir. Net asgari ücretin 4 bin 253 lira 40 kuruş olduğu koşullarda mümkün de görünmemektedir. “SORUN, KONUT ÜRETİMİNİN BARINMA İHTİYACINA YÖNELİK DEĞİL, İNŞAAT SEKTÖRÜNE DAYALI KÂR HIRSINA GÖRE ŞEKİLLENMESİNDEDİR” İkinci olarak Türkiye çapında büyük bir boş konut stoku olduğu tahmin edilmektedir. Öyle ki yalnızca İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı’nın çalışmasına göre, İstanbul`da 400-700 bin civarı boş ev olduğu tahmin edilmektedir. Bu boş konutların çoğu üst gelir grubuna hitap etmektedir. Depreme karşı güvenli yapılaşma gerekçesiyle boş arsaların kentsel dönüşüme açıldığını da hatırlatmak gerekir. Açık ki sorun konut arzı ya da boş arsa bulunamaması sorunu değildir. Sorun, konut üretiminin barınma ihtiyacına yönelik değil, inşaat sektörüne dayalı kâr hırsına göre şekillenmesindedir. “KONUT ÜRETİMİ HALKIN İHTİYACINA GÖRE PLANLANMALI, EKONOMİDE ISRAR EDİLEN AKIL DIŞI UYGULAMALARDAN VAZGEÇİLMELİDİR” Evler boş, yurttaşlar evsizdir; temel insan haklarından biri olan barınma hakkı piyasanın insafına terk edilince ortaya böylesi akıl dışı bir tablo çıkmaktadır. Yaşadığımız konut krizi bir yandan ihtiyacın varlığını gösterirken diğer yandan da konut fazlalığını, plansızlığı ve sadece rant odaklı hareket edildiğini göstermektedir. Sonuçta yurttaşlar barınma sorunu yaşarken konutlar ya yatırım amacıyla değerlendirilmekte ya vatandaşlık için yabancılara satılmakta ya da boş kalmaktadır. Çözüm olarak; kamucu bir anlayışla konut üretimi halkın ihtiyacına göre planlanmalı, ekonomide ısrar edilen akıl dışı uygulamalardan vazgeçilmelidir.”