Haber: ÇAĞATAN AKYOL - Kamera: ONUR DURSUN
(İSTANBUL) - Vatandaşlar, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) gizlediği enflasyon sepetinde yer alan 6 bin 256 liralık kira ortalamasını inandırıcı bulmadı. İstanbul'da yaşayan bir emekli, ''Ben 1+1 ev aradım, 20 bin lira. Şu anda kızımın yanındayım” dedi. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, merkez ilçelerde kiralık ev ortalamasının 25 bin lira olduğunu belirterek, ''Bulsanız bile çok kırsal bir alanda, işte basit, gecekondumsu bir ev belki... O bile zor şu anda. Ha 8, 9, 10 bin seviyesinde şu anda İstanbul genelinde, çeper semtlerinde ev bulmak mümkün'' diye konuştu.
TÜİK’in gizlediği, gazeteci Alaattin Aktaş’ın ortaya çıkardığı enflasyon sepetinde en dikkati çekenlerden birisi de ülke genelindeki kira ortalaması oldu. TÜİK'e göre, ortalama kira 6 bin 256 lira... Vatandaşlar, TÜİK'in bu verisini ANKA Haber Ajanıs'na değerlendirdi.
Emekli vatandaş: ''Bunlar dalga geçiyorlar''
Mecidiyeköy Meydanı’nda bir emekli tepkisini şöyle dile getirdi:
“Bunlar dalga geçiyorlar. Ben 1+1 ev aradım, 20 bin lira; 2+1, 25 bin lira. Ben hanımla ev ev arıyorum, bulamıyorum. Emekli aylığım 13 bin 500 oldu da ne olacak? Maaş bağlama oranlarını düşürdü. Şu anda en düşük emekli maaşı 31 bin 500 olması lazım. Şu anda kızımın yanındayım. Artık yetti yani. Bunları ben anlamıyorum. ‘Tasarruf’ diyor, hangi tasarruf? Yahu sen Amerika’ya gidiyorsun, 4-5 uçakla ve adamın yüzüne bakmıyorlar. Küfürler, hakaretler... Ya bu nedir? Bir Cumhurbaşkanı böyle mi olmalı? Artık millet bunaldı. Buralarda bakıyorum, 25 bin lira 2+1. Kızımın yanındayım şu an. Biliyorum artık bakalım. Bunlar Türkiye’yi batırmaya gelmişler, her yönüyle.''
Emekli: ''Allah kiracıların yardımcısı olsun''
Bir başka emekli de ''Kuş kümesi kadar bir yer bulamazsın bile. Ben ev sahibiyim. Kendim oturduğum için kiraya vermiyorum ama bu devirde kiralar hakikaten çok uçtu. Yani 12, 15, 17 bin lira maaş alan bir kişi nasıl 15-20 bin lira kira verecek? Hani bunun nerede üstü başı, yiyeceği, içeceği? Benim emekli aylığım 17 bin lira. Kiraya çıkamam. Ya çadır kuracağım, aynı Kemal Sunal’ın bir filmi vardı, biliyor musunuz? Araba içinde yatıyor, seyyar bir araba yapıyorlardı. Aynı öyle yapacak millet, başka çaresi yok. Belediye geldi mi çekeceksin arabayı 200 metre ileri. Belediye orayı da yıkacak. Allah kiracıların yardımcısı olsun'' diye konuştu.
Üniversite öğrencisi: ''İstanbul'da 6 bin liraya ev bulunmaz''
Üniversite öğrencisi Osman Can Aydın, “Kiralar hakkında tabii ki de insanlar çok zor geçiniyor ve buna önlem de alamıyor. Çok yanlış aslında. İnsanların geçim sıkıntısı yaşaması bence çok kötü. İnsanlara yardımcı olunması gerekiyor. Ona göre bir şeyler yapılması gerekiyor ama biz tam tersine daha da kötüye gidiyoruz. Ben aile evinde yaşıyorum. Öğrenci evine çıkmak istiyorum. Tek başıma yaşamak istiyorum ama bu kiralarda geçinme falan sıkıntı olacağı için yapamayacağımdan dolayı çıkmak istemiyorum. Bunu düşünmek de bence çok kötü. Şu anda 1+1 evler bile 15-20 bin lira falan diye düşünüyorum. 6 bin liraya ev bulunmaz. Galiba o paraya Hakkari’de falan bulurlar. İstanbul’da asla bulamazlar. Aslında her şey işte ekonomiyle alakalı. Ekonomi düzelirse çoğu şey düzelir zaten. Ülkemizdeki en kötü sorun zaten ekonomi” diye tepkisini dile getirdi.
Ev sahibi: ''2 bin liralık kirayı 5-6 bin lira yaptım''
Emekli ve ev sahibi Mustafa Yılmaz ise bazı yerlerde 6 bin lira civarına ev bulunabileceğini öne sürerek, şunları söyledi:
“Esenler, Bağcılar, Güngören; buralarda, şehrin çeperlerinde var. Ben hem kiracıyım hem ev sahibiyim. 25 bin liraya oturuyorum. 6-7 bin liraya da kiralık dairelerim var. Ucuza vermiyorum. Bin, 2 bin liraydı. Bayağı da artırdım ama yüzde kaç artırayım ki mesela, ne yapayım? 2 bin lirayı kaç lira yapabilirim ki? 5-6 bin lira yaptık yani. O da eski oldukları için yeni olsalar yüzde 25 uygulayacaktım. Ben yeni binaya taşındım. Benim oturduğum bina eskiydi. O yüzden yeni binalar 25-30 bandında. Eskilerde 6 ile 10 bin lira bandında yerler var. Nerede denge kaldı ki ev sahibi ile kiracıda denge kalsın? Önce bir fiyatlarda denge olsun. Türkiye’de ahlaksızlık var. Herkes kafasına göre zam yapıyor. Devlet de müdahale ettiği zaman işte serbest piyasa cart curt. Bırakın bu işleri. Halkımız ahlaksız olmuş.''
Emlakçılar Odası Başkanı'nın değerlendirmesi
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ve Mecidiyeköy Meydanı’ndaki yurttaşlar, bu veriyi ANKA Haber Ajansı’na değerlendirdi. İstanbul’da 6 bin liraya ev bulmanın şu anda çok mümkün olmadığına vurgulayan Aşa, şunları söyledi:
''Bulsanız bile çok kırsal bir alanda, işte basit, gecekondumsu bir ev belki... O bile zor şu anda. Ha 8, 9, 10 bin seviyesinde şu anda İstanbul genelinde, çeper semtlerinde ev bulmak mümkün. O da işte Arnavutköy, Esenyurt’un kuzeyi, Gaziosmanpaşa’nın bazı mahalleleri, Bağcılar’ın bazı mahalleleri gibi, Avcılar da bu işin içinde; 10 bin TL civarında iki oda, salon, 60-70 metrekare bir ev bulmak mümkün şu anda kiralık. İş merkeze geldiği zaman değişiyor tabii. Yani Beşiktaş, Kadıköy, Bakırköy, Şişli gibi merkez ilçelerde, tabii istisnası bunun ilçe merkezi olması çünkü sem semt de değişebiliyor. Beşiktaş’ta mesela iki oda, salon bir ev şu anda yaklaşık 25 bin TL civarında bulabiliyorsunuz. Yine Beşiktaş’ı düşündüğün zaman Bebek, Etiler, Ulus’a gidince bu fiyat dörde beşe katlanabiliyor. Bir yanlış anlaşılma oluyor. Beşiktaş deyince sanki tüm Beşiktaş göz önüne alınıyor. O da doğru bir yaklaşım değil. Sarıyer’de de aynı bu durum. Merkezlerde 20-25 bin ama daha lüks olan mahalle ve semtlerinde tabii fiyatlar değişebiliyor. Buna dikkat etmek lazım. Ben hatta diyorum ki istatistik yapılacağı zaman, mahalle bazında, semt bazında istatistik yapılmalı ki insan yanılmasın. Kadıköy de aynı. Kadıköy’ün merkezinde 20 bin TL civarında ev bulabiliyorsun ama Suadiye, Bostancı, Moda’ya gittiğin zaman bu 50-60 bine kadar çıkabiliyor. Yani onun için eğer bu konuda ev tutmak isteyen varsa semt veya mahalle bazında bu işin araştırmasını yapsın. Ona dikkat etmek lazım.''
''Bir evin tutulma süresi 30 günden 90 güne çıktı''
Merkez ilçelerdeki bir evin ortalama kirasının 25-30 bin lira olduğunu yineleyen Aşa, şunları kaydetti:
''Oldukça da fazla adet var şu anda. Geçen sene, bir önceki yıla nispeten baktığınız zaman geçen sene ev yoktu. Ev kıtlığı vardı. Bu sene her emlakçının elinde şu anda 3, 5, 10 tane ev mevcut. Fiyatlar da geçen yıldan bu yana çok fazla da artmadı. Hatta bir miktar düşüş bile oldu. Yani İstanbul genelinde geçen sene ortalama kiralık ev 10-12 bin TL civarındaydı ama şu anda 8-9 bin TL civarına kadar düştü ortalaması. Onun için fiyatın yükseldiğinden ben bahsetmiyorum. Bazı illerde mesela Ankara ve İzmir’de yükselmiş, bazı semtlerde. Bizde de bazı semtlerde yükselme var ama onlar spesifik olaylar yani. Tüm piyasa diye bunu konuşamayız. 2-3 sene evvel bu dönemlerde biz başımızı kaşıyamazdık. Çok fazla talep oluşurdu. Geçen yıl azaldı. Bu yıl şu ana kadar da hiçbir yoğunluk yaşamadık biz. Öyle kapılarda gelip de -benzetme gibi olmasın- kuyruğa geçip ev isteyen kalmadı. Öyle bir tablo yok şu anda. Bir evin tutulma, kiralanma süresi eskiden 30 gündü, ilanda kalma süresi. Şu anda bu, 90 güne kadar çıktı. Şu an bir ev, 2-3 aydan önce tutulmuyor. Hatta istenen fiyatlar üstünden ciddi bir şekilde iskonto ile ancak tutuluyor” diye konuştu.
''30 bine ev tutanın kirası yüzde 65 zamla 50 bin olacak''
Kira artış oranını belirleyen TÜFE’nin yüksek olmasına ilişkin de Aşa, “Geçen sene ve bir önceki sene ev tutan kişiler şu anda talihsiz. Adam geçen sene 30 bine ev tuttu. Yüzde 65 zam yapacak. Yaklaşık 50 bine çıkıyor onun kirası ama aynı ev, o bölgede şu anda 30-35 binde halen. Geçen yıl ev tutanlar bir şekilde maalesef mağduriyet yaşıyor, yaşayacak. Evden çıkıp gitse, o bölgede başka ev tutsa daha avantajlı olacak, o hâle geldi piyasa. Gelecek yıllarda bu ortalama düzelecek mi, düzelecek ama bu fiyatlar bence fahiş, çok fazla, olması icap edenden yüksek. Ben yine ev sahiplerine böyle bir tabloyu da yaşamamak için o bölgenin piyasa koşullarına uygun bir zam yapmalarını da tavsiye ediyorum. Çünkü yine sıkıntıyı onlar yaşayacak. O yüzden mal sahiplerinin de bu konuda vicdanlı davranmaya da davet etmek lazım'' çağrısında bulundu.