Ocakta AB ile imzalanan Brexit anlaşmasını ihlal pahasına bazı değişik yönler tutturacak İç Pazarlar Yasası tasarısının Birleşik Krallık iç piyasasının bütünlüğünü garanti edeceğini, İskoçya ve Galler'e daha fazla yetki devredeceğini ve Kuzey İrlanda barış sürecini koruyacağını iddia eden Başbakan Boris Johnson (BoJo), milletvekillerine tasarıyı desteklemeleri çağrısı yaptı.
Ancak aldığı tepkiler tam tersi yöndeydi.
Eski bakan ve başbakanlar, uluslararası hukukun ihlali anlamına gelen yasanın Britanya'nın uluslararası itibarına zarar vereceği ikazında bulunurken, Galler ve İskoçya bölge yönetimleri ademi merkeziyetçi yetkililerinin ihlal edileceği görüşünü bildirdi, ikincisi, yasayı mahkemeye götürmekten söz etti, Kuzey İrlanda barış sürecinin asıl bu yasayla tehlikeye gireceği uyarısını yapıldı.
İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon "Muhafazakarların sözde Birleşik Krallık iç piyasası için teklif ettikleri yasa tasarısı mide bulandırıcı. Ademi merkeziyetçiliği felç edecek apaçık iktidar gaspı" dedi.
Margaret Thatcher'ın ardından 1990-97 arası başbakanlık yapmış olan Muhafazakar Parti'nin ağır toplarıdan Sir John Major, şöyle konuştu:
"Britanya'nın ağırbaşlılıkla verdiği sözler kuşaklardır dost ve düşman tarafından kabul edilmiştir. Herhangi bir anlaşmaya attığımız imza kutsaldır. Son bir yüzyıldır askeri gücümüz önemini kaybederken sözümüz gücünü korumuştur. Sözümüzü tutma onurumuza dair itibarımızı kaybedersek, bir daha asla geri kazanamayabileceğimiz paha biçilemeyecek bir şeyi kaybetmiş oluruz."
BBC'ye adının açıklanmaması kaydıyla konuşan eski bir bakan şunları söyledi:
"Hükümetin bunu Kuzey İrlanda barış sürecini korumak için yaptığını söyleyenin yanına kar kalmasına izin vermem. Bu tam tersini yapıyor. Birleşik Krallık iç piyasasıyla ilgili bu yasa büyük ihtimalle AB üyesi İrlanda ile Birleşik Krallık'a bağlı Kuzey İrlanda arasında sert sınıra yol açacak, bu da barış sürecini tehlikeye atacak."
Yasa tasarısı, Kuzey İrlanda'dan malların Britanya'ya girişinde yeni kontrol öngörmüyor, Britanya ile AB ticaret anlaşmasına varamazsa 1 Ocak'tan itibaren bakanlara malların dolaşımıyla ilgili kuralları değiştirme ya da uygulamama yetkisi veriyor, daha önce devletin iş alemine yardımlarıyla ilgili mutabık kalınan yükümlülükleri geçersiz kılma yetkisi de veriyor, uluslararası hukuka uymasa bile bu yetkilerin kullanılacağını dile getiriyor.
Brexit anlaşmasında Kuzey İrlanda Birleşik Krallık içinde gözüküyor, ama AB'nin gümrük kurallarına uymakla yükümlü kılınıyordu. Yasa tasarısında ise "buna rağmen" ifadesi kullanılarak, Londra'nın bildiğini okuyacağına işaret ediliyor. Yani yeni yasayla daha önce kabul edilen yasanın devre dışı bırakılması hedefleniyor.
Yasa tasarısına göre İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'ya halihazırda AB düzeyinde düzenlenmiş hava kalitesi ve bina verimliliği gibi alanlardaki yetkiler devredilecek. İç Pazar Müdürlüğü adı altında kurulacak yeni bir organ, Birleşik Krallık'ın farklı bölgelerinde benimsenen standartların sınırlararası ticarete zarar vermemesini garantiye alacak.
İskoç hükümeti ise bu tek pazar uygulamasının ademi merkeziyetçi sistemle bölgelere devredilmiş yetkileri ihlal edeceği görüşünde. Örneğin Britanya hükümeti İngiltere bölgesi için kabul edilebilir olan gıdaların ithalatına karar verirse, bunların çok daha çevreci politikalar güden İskoçya'ya girişine de izin verilecek, oysa tarım politikaları yetki devri kapsamında bulunuyor. Yeni organ, ihtilaflı duurmlarda, Britanya parlamentosuna ve bölge yöetimlerine bağlayıcı olmayan tavsiyelerde bulunabilecek.
İskoçya'da iktidardaki İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) Britanya parlamentosundaki lideri Ian Blackford, yeni yasa tasarısını "İskoçya parlamentosuna saldırı ve İskoçya halkına hakaret" diye niteledi. Blackford, BoJo'yu 'uluslararası yasaları delerek haydut devlet yaratmakla' suçladı.
Bu haber hakkında düşüncelerinizi yorum kısmında belirtebilirsiniz!
